Trải qua bao nhiêu thế hệ, tinh thần của Tết Hàn thực đã trở thành một phần không thể tách rời trong tâm hồn mỗi người dân Việt. Vào ngày 3 tháng Ba âm lịch hàng năm, những người con xa quê vẫn tìm cách trở về, gắn kết với gia đình thân yêu. Trong bài viết hôm nay, hãy cùng Phật Giáo 365 khám phá sâu hơn về lễ cúng mùng 3 tháng 3 nhé!
Lễ Cúng Mùng 3 Tháng 3 Là Lễ Cúng Gì?
Lễ cúng mùng 3 tháng 3, còn được gọi là Tết Hàn thực, Tết Đoan Ngọ hoặc Tết Trẩy Hội, là một nghi lễ truyền thống được tổ chức vào ngày mùng 3 tháng 3 âm lịch hàng năm. Lễ cúng này mang nhiều ý nghĩa tâm linh và văn hóa sâu sắc trong đời sống người Việt Nam.
Theo quan niệm dân gian, vào ngày mùng 3 tháng 3, cửa ngục âm phủ mở ra, các vong linh được phép trở về dương gian thăm gia đình. Do đó, con cháu thường cúng giỗ để tưởng nhớ ông bà, cha mẹ và những người thân đã khuất.
Ngoài ra, lễ cúng mùng 3 tháng 3 còn là dịp để con cháu cầu mong sức khỏe, bình an, tài lộc cho bản thân và gia đình.
Về mặt khoa học: Mùng 3 tháng 3 thường rơi vào thời điểm giao mùa giữa xuân và hạ, khi thời tiết bắt đầu nóng lên. Do đó, việc ăn các món ăn có tính mát như chè, cháo,… trong lễ cúng mùng 3 tháng 3 có thể giúp giải nhiệt và tránh nóng.
Bánh trôi, bánh chay – hai loại bánh truyền thống được sử dụng trong lễ cúng mùng 3 tháng 3 – cũng được làm từ những nguyên liệu tốt cho sức khỏe như gạo nếp, đậu xanh, vừng đen,…
Nguồn gốc
Lễ cúng 3 tháng 3 có nguồn gốc từ Trung Quốc, được du nhập vào Việt Nam từ rất lâu đời. Theo truyền thuyết, vào ngày này, vua Hùng thứ 6 đã dâng bánh trôi, bánh chay để tưởng nhớ công ơn của người cha là vua Hùng thứ 5. Lễ cúng này dần trở thành truyền thống và được người Việt Nam lưu giữ cho đến ngày nay.
Ý nghĩa
Lễ cúng mùng 3 tháng 3 mang nhiều ý nghĩa tâm linh và văn hóa:
- Tưởng nhớ tổ tiên: Đây là dịp để con cháu bày tỏ lòng thành kính, biết ơn đối với những người đã khuất trong gia đình.
- Cầu mong an khang: Lễ cúng cầu mong cho gia đình được bình an, sức khỏe, may mắn và tài lộc.
- Tôn vinh truyền thống: Lễ cúng góp phần gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống của dân tộc.
Lễ Cúng Hàn Thực Cần Những Gì?
Lễ vật chính
- Bánh trôi, bánh chay: Bánh trôi tượng trưng cho sự sum vầy, đoàn viên, bánh chay tượng trưng cho sự thanh tịnh, bình an.
- Trái cây: Nên chọn những loại trái cây theo mùa, có màu đỏ hoặc vàng tượng trưng cho may mắn, tài lộc.
- Xôi gấc: Xôi gấc tượng trưng cho sự may mắn, thịnh vượng.
- Thịt gà: Thịt gà tượng trưng cho sự sung túc, đủ đầy.
- Rượu, trà: Rượu, trà là những lễ vật không thể thiếu trong các nghi lễ cúng bái.
Lễ vật phụ
- Nến ly thờ cúng, nhang: Nến, nhang tượng trưng cho sự thanh tịnh, linh thiêng.
- Giấy tiền, vàng mã: Giấy tiền, vàng mã tượng trưng cho tiền bạc, của cải để người âm có cuộc sống đầy đủ dưới cõi âm.
- Hoa tươi: Hoa tươi tượng trưng cho sự thanh tao, trang nghiêm.
- Trầu cau: Trầu cau tượng trưng cho sự gắn kết, sum vầy.
- Muối: Muối tượng trưng cho sự thanh tẩy, xua đuổi tà ma.
Lưu ý
- Số lượng lễ vật có thể thay đổi tùy theo điều kiện và phong tục tập quán của từng gia đình.
- Bánh trôi, bánh chay đặt trên đĩa riêng.
- Hoa quả, xôi gấc, trà rượu, nến/đèn cầy, giấy tiền vàng mã, lư hương, nhang, bát nước, hoa tươi đặt xung quanh bánh trôi, bánh chay.
- Nên chọn những nguyên liệu tươi ngon, sạch sẽ để cúng bái.
- Bày biện lễ vật trên ban thờ một cách gọn gàng, đẹp mắt.
- Thắp hương và cầu nguyện với lòng thành kính.
- Đọc văn khấn để bày tỏ lòng thành kính đối với tổ tiên và cầu mong những điều tốt đẹp.
- Sau khi cúng xong, gia đình có thể cùng nhau quây quần bên mâm cỗ và thưởng thức những món ăn ngon.
- Nên cúng lễ vào buổi sáng.
Gợi Ý Văn Khấn Mùng 3 Tháng 3
Nam Mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ, Chư vị Tôn Thần.
Kính lạy ngài Bản Cảnh Thành Hoàng, ngài Bản Xứ Thổ Địa, ngài Bản Gia Táo Quân cùng chư vị Tôn Thần.
Kính lạy Cao Tằng Tổ Khảo, Cao Tằng Tổ Thỷ, Thúc Bá, Đệ Huynh, Cô Di, Tỷ Muội họ nội họ ngoại.
Hôm nay là ngày mùng 3 tháng 3 năm [Năm dương lịch], nhằm tiết Hàn Thực, con cháu chúng con cảm nghĩ thâm ân trời đất, chư vị Tôn Thần, nhớ đức cù lao Tiên Tổ, thành tâm sắm lễ, quả cau lá trầu, hương hoa trà quả, đốt nén tâm hương, dâng lên trước án.
Kính cáo trước linh thần,
Chúng con là: [Tên của bạn], ngụ tại [Địa chỉ của bạn].
Hôm nay, nhân ngày Tết Hàn Thực, chúng con thành tâm dâng cúng lễ vật, nén hương thơm, lòng thành kính biết ơn, tưởng nhớ đến công đức to lớn của tổ tiên đã khuất.
Mong rằng, linh hồn ông bà, cha mẹ, hưởng hưởng lễ vật, phù hộ độ trì cho con cháu mạnh khỏe, bình an, may mắn, tài lộc dồi dào, vạn sự như ý.
Chúng con xin thề nguyền, sẽ luôn giữ gìn truyền thống tốt đẹp của gia đình, sống hiếu thảo, làm tròn bổn phận, phụng dưỡng cha mẹ, kính trọng ông bà, yêu thương anh chị em, con cháu, góp phần xây dựng gia đình hạnh phúc, xã hội văn minh.
Kính cáo Tôn Thần,
Lời khấn nguyện tuy ngắn, lòng thành kính son sắt, cúi xin chứng giám và phù hộ cho chúng con.
Nam Mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Lưu ý
- Bạn có thể thay đổi các thông tin trong bài khấn mùng 3 tháng 3 cho phù hợp với gia đình mình, như tên tuổi, địa chỉ, v.v.
- Nên đọc văn khấn với giọng thành tâm, trang nghiêm.
- Có thể chuẩn bị thêm một số bài văn khấn khác để đọc thêm, như văn khấn cúng gia tiên, văn khấn cúng thần linh, v.v.
Lời Kết
Nhìn chung, lễ cúng mùng 3 tháng 3 là một nét đẹp văn hóa truyền thống tốt đẹp của người Việt Nam. Lễ cúng này thể hiện lòng hiếu thảo, biết ơn của con cháu đối với ông bà, tổ tiên và mong ước về một cuộc sống bình an, hạnh phúc.
Tuy nhiên, việc tổ chức lễ cúng mùng 3 tháng 3 hay không là tùy thuộc vào niềm tin và tín ngưỡng của mỗi người. Không nên quá coi trọng việc lễ cúng này có tốt hay không, mà quan trọng nhất là giữ gìn và phát huy những giá trị văn hóa tốt đẹp của dân tộc.
Đừng ngần ngại chia sẻ với người thân và gia đình nếu bạn thấy những thông tin trên hữu ích nhé!. Chúc bạn một ngày tốt lành!.
