Phật giáo đã nhập vào Việt Nam từ rất sớm, ngay từ đầu Công nguyên. Với hơn 2000 năm tồn tại và phát triển, Phật giáo đã chiếm một vị thế quan trọng trong đời sống văn hóa tinh thần của người dân Việt Nam, trở thành một phần không thể thiếu trong văn hóa tín ngưỡng và tôn giáo của họ. Sự ảnh hưởng của Phật giáo có thể thấy rõ từ cách sống đến các nghi lễ tôn vinh.
Lễ cúng chẩn tế là một trong những lễ nghi độc đáo. Nhưng lễ này mang ý nghĩa gì? Và Sư Thầy mặc gì trong lễ chẩn tế? Hãy cùng Phật Giáo 365 tìm câu trả lời trong bài viết dưới đây nhé!
Cúng Chẩn Tế Là Gì?
Cúng chẩn tế, hay còn gọi là Trai Đàn Chẩn Tế, là một nghi lễ Phật giáo được tổ chức tại chùa chiền để cầu siêu cho những vong linh người đã khuất, đặc biệt là những vong linh không nơi nương tựa, lang thang phiêu bạt trong cõi âm.
Lễ cúng chẩn tế thường được tổ chức vào các dịp như:
- Rằm tháng Giêng: Đây là dịp để con cháu bày tỏ lòng hiếu thảo với ông bà, cha mẹ đã khuất.
- Rằm tháng Bảy: Đây là thời điểm được cho là “cổng địa ngục mở”, các vong linh được phép trở về dương gian.
- Trước các kỳ thi cử: Học sinh, sinh viên cầu mong cho vong linh ông bà, cha mẹ phù hộ độ trì để đạt kết quả tốt trong học tập.
- Trước khi đi xa: Cầu mong bình an cho bản thân và gia đình trong suốt hành trình.
Lưu ý:
- Cần chọn ngày giờ đẹp để tổ chức lễ cúng Chẩn Tế.
- Nên chuẩn bị đầy đủ lễ vật, bài vị của các vong linh.
- Nên tham gia lễ cúng với tâm thành, thanh tịnh.
Cúng Chẩn Tế Mang Ý Nghĩa Gì?
Về mặt tâm linh
- Giúp vong linh được siêu thoát: Đây là mục đích chính của cúng Chẩn Tế. Nghi lễ này cầu nguyện cho các vong linh không nơi nương tựa, đang sống vất vưởng ở dưới nước và trên cạn được siêu thoát khỏi cảnh khổ đau, sớm về nương tựa Phật pháp và tái sinh vào kiếp sống tốt đẹp hơn.
- Mang lại sự bình an cho người sống: Khi vong linh được siêu thoát, họ sẽ không còn vương vấn trần gian, không quấy nhiễu người sống. Nhờ vậy, những người sống sẽ được hưởng sự bình an, an lạc trong tâm hồn.
- Tích lũy công đức: Tham gia cúng Chẩn Tế giúp con người tích lũy công đức cho bản thân và gia đình.
Về mặt đạo đức
- Thể hiện lòng từ bi mẫn: Cúng Chẩn Tế thể hiện lòng từ bi mẫn của Phật giáo đối với tất cả chúng sinh, kể cả những linh hồn không nơi nương tựa.
- Khuyến khích lòng vị tha: Nghi lễ này nhắc nhở con người về sự vô thường của cuộc sống, khuyến khích lòng vị tha, biết yêu thương và chia sẻ với những người xung quanh.
- Gắn kết cộng đồng: Cúng Chẩn Tế thường được tổ chức tập thể tại chùa, tạo cơ hội cho mọi người gặp gỡ, giao lưu, đoàn kết và gắn kết cộng đồng.
Ngoài ra, cúng Chẩn Tế còn có ý nghĩa
- Giữ gìn bản sắc văn hóa truyền thống: Cúng Chẩn Tế là một nghi lễ truyền thống lâu đời của Phật giáo Việt Nam, góp phần gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc.
- Giáo dục con người về luật nhân quả: Nghi lễ này nhắc nhở con người về luật nhân quả, gieo gì gặt nấy, khuyến khích họ sống thiện lành, tránh làm điều ác.
Cách Làm Lễ Cúng Chẩn Tế
Chuẩn bị
Chọn ngày giờ đẹp
Nên chọn ngày giờ đẹp để tổ chức lễ cúng Chẩn Tế, thường là vào các ngày rằm tháng Giêng, tháng Bảy hoặc trước các kỳ thi cử quan trọng.
Chuẩn bị bài vị
Bài vị là nơi ghi tên tuổi, thông tin của người đã khuất. Gia chủ cần chuẩn bị bài vị của các vong linh trước khi cúng.
Chuẩn bị trang phục
Nên mặc trang phục lịch sự, kín đáo khi tham gia lễ cúng.
Chuẩn bị tâm thành
Điều quan trọng nhất là sự thành tâm khi cầu nguyện cho các vong linh.
Chuẩn bị lễ vật
Để tổ chức Lễ Chẩn tế một cách suôn sẻ, việc chuẩn bị một bảng đàn là điều cần thiết. Bảng đàn này thường bao gồm hai phần chính:
Nội đàn, bao gồm bàn thờ Phật và bàn chứa các kinh kệ, chuông, mõ, và các vật phẩm linh thiêng khác;
Ngoại đàn, bao gồm các bức màn Sư tử tọa, Bảo tọa, màn song khai, bàn kim đài, bàn Giác Hoa, cùng với các tượng Phật đại diện cho Ngũ phương và bàn Địa Tạng, bàn hộc thực, bàn Tiêu Diện.
Trong các bảng đàn này, các vật phẩm chủ yếu bao gồm hương vàng, hoa, nến, bánh kẹo, trà rượu, nhang đèn, giấy tiền vàng mã, nước lọc, chè thuốc, và trái cây,..
Thầy cúng
Một Lễ Chẩn tế hoàn chỉnh thường đòi hỏi một ban kinh sư gồm từ 5 đến 7 thành viên cùng tham gia trong việc tiến hành các nghi lễ. Ban này bao gồm các vai trò như sau:
- Đàn chủ (hay còn gọi là Sám chủ hoặc Sư thầy)
- Kinh sư đánh chuông (hay còn được biết đến với tên Duy na)
- Kinh sư gõ mõ (còn được gọi là Duyệt chúng)
- Hai vị kinh sư trực tiếp thực hiện việc đánh đẩu (được biết đến với các danh xưng là Vĩ thuận và Vĩ nghịch)
- Các vị kinh sư thực hiện việc tụng kinh (hay còn được gọi là Bốn Trung phan)
- Kinh sư đánh chuông lớn (còn được gọi là Phi chung)
- Kinh sư đánh trống lớn (còn được gọi là Phi cổ).
Diễn trình lễ cúng
Bước 1: Thắp hương:
- Thắp 3 nén hương, mỗi nén tượng trưng cho Tam Bảo (Phật, Pháp, Tăng).
- Chắp tay thành kính và cầu nguyện.
Bước 2: Tụng kinh:
- Gia chủ và người thân có thể tụng kinh cầu siêu cho các vong linh nếu biết tụng.
- Một số bài kinh phổ biến thường được tụng trong lễ cúng Chẩn Tế bao gồm: Kinh Dược Sư, Kinh Bát Nhã Tâm Kinh, Kinh Lăng Nghiêm,…
Bước 3: Cúng dâng lễ vật:
- Cung kính dâng lễ vật lên bàn thờ.
- Chắp tay thành kính và cầu nguyện.
Bước 4: Thuyết pháp:
- Các vị sư thầy sẽ thuyết pháp về ý nghĩa của lễ cúng Chẩn Tế, về luật nhân quả và cách thức để siêu thoát khỏi cõi khổ đau.
Bước 5: Hóa vàng mã:
- Hóa vàng mã ở nơi kín đáo, an toàn, tránh gây ô nhiễm môi trường.
Bước 6: Tạ lễ:
- Chắp tay thành kính và lạy Phật 3 lần.
- Cảm ơn các vị sư thầy đã chứng giám cho lễ cúng.
Lời Kết
Cúng Chẩn Tế là một nghi lễ Phật giáo tốt đẹp, mang nhiều ý nghĩa sâu sắc về mặt tâm linh, đạo đức và văn hóa. Tham gia cúng Chẩn Tế giúp con người an tâm, thanh thản hơn trong cuộc sống và hướng đến những giá trị đạo đức tốt đẹp.
Vì thế, hãy chia sẻ với người thân và gia đình nếu bạn thấy những thông tin trên hữu ích nhé!. Chúc bạn một ngày tốt lành!.
