Đức Phật đã truyền dạy Kinh Vu-lan về lòng hiếu đạo, nhấn mạnh đến sự vĩ đại của công ơn cha mẹ đã sinh ra ta, và hướng dẫn cách báo đáp lòng biết ơn đầy tôn trọng đó. Trong bài viết hôm nay, để hiểu hơn về công lao dưỡng dục to lớn ấy, hãy cùng Phật Giáo 365 giải nghĩa chín chữ cù lao là gì?
Chín Chữ Cù Lao Là Gì?
Chín chữ cù lao hay cù lao chín chữ là cụm từ dùng để nói về công ơn sinh thành và dưỡng dục của cha mẹ đối với con cái. Cụm từ này bắt nguồn từ Phật giáo, thể hiện lòng hiếu thảo và sự biết ơn sâu sắc của con cái đối với cha mẹ.
Theo kinh điển Phật giáo, chín chữ cù lao được Đức Phật Thích Ca Mâu Ni giảng dạy trong kinh Duy Ma Cật. Kinh này kể về câu chuyện Bồ tát Duy Ma Cật từ bi hóa thân thành một người mẹ, sinh con và nuôi dưỡng con khôn lớn. Khi con trưởng thành, Bồ tát Duy Ma Cật đã dạy con về công ơn sinh thành và dưỡng dục của cha mẹ, đồng thời khuyên con phải báo hiếu cha mẹ.
Cụm từ “chín chữ cù lao” được sử dụng rộng rãi trong văn hóa Việt Nam, cù lao còn có nghĩa là đảo, thể hiện sự vất vả, gian lao của cha mẹ khi sinh con và nuôi dạy con nên người. Chín chữ cù lao ví công ơn của cha mẹ như chín ngọn núi cao, con cái mãi mãi không thể trả hết.
Câu nói này cũng là một truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam, cần được gìn giữ và phát huy trong thế hệ trẻ ngày nay.
Chín Chữ Cù Lao Là Những Chữ Nào
Sinh
Đầu tiên, hãy nhìn vào khía cạnh của “Sự Sinh”. Không gì có thể đánh bại sức mạnh của tình mẹ, nguồn gốc vàng son của mọi sinh linh. Khi một phụ nữ mang thai, hạnh phúc ngập tràn trong lòng bởi đứa con được coi như hòn ngọc quý, là tinh hoa của cuộc sống.
Nhưng đi kèm với niềm vui ấy là những lo lắng, những đêm thức trắng, mong chờ sức khỏe và trí tuệ cho đứa con yêu quý. Khi giây phút đặc biệt của sinh nở đến, phụ nữ phải chịu đựng những nỗi đau không thể diễn tả, chỉ có một người mẹ mới cảm nhận được.
Thậm chí, bằng cách đánh đổi cả sự sống của mình, họ vẫn sẵn lòng hy sinh để đưa con chào đời một cách an toàn. Mặc cho nguy hiểm và khó khăn, niềm hạnh phúc không gì sánh bằng khi nghe tiếng khóc đầu tiên của đứa con, một dấu hiệu của sự sống mới, khiến trái tim mẹ tràn ngập niềm vui và sự mãn nguyện.
Cúc
Tiếp theo là “Cúc” – biểu tượng của sự ấp ủ và chăm sóc. Người mẹ là người ôm trọn, che chở cho đứa con từ khi con chỉ là một phần nhỏ trong lòng mẹ. Khi đứa con chào đời, mẹ luôn sẵn lòng ân cần, sẵn sàng ôm con vào lòng mỗi khi con khóc.
Khi con bước chân ra ngoài thế giới, gặp khó khăn và vấp ngã, mẹ luôn sẵn lòng dỗ dành và giúp con đứng dậy, lo lắng về đau đớn của con. Tình yêu của mẹ vô điều kiện và vô hạn, biển trời lòng mẹ chứa đựng một đóa “Cúc” không bao giờ phai nhạt.
Phủ
Tiếp theo là “Phủ” – biểu tượng của sự che chở và bao bọc. Ngay từ khi ra đời, mỗi đứa con đều được mẹ đón nhận bằng vòng tay ấm áp, được an nhàn nằm trong vòng tay mẹ, được mẹ bảo vệ che chở.
Đặc biệt vào những đêm lạnh giá của mùa đông, được ôm vào lòng mẹ, cảm nhận hơi ấm từ mẹ là một trong những khoảnh khắc hạnh phúc nhất mà cuộc sống có thể mang lại.
Súc
“Súc” – biểu tượng của sự nuôi dưỡng và chăm sóc. Mẹ nuôi con từng giọt sữa, chăm sóc từng bữa ăn hàng ngày cho con. Ngay từ khi còn trong bụng mẹ, đứa con đã được ban cho dòng sữa mẹ mênh mông.
Trong những gia đình nghèo khó, không đủ bột nấu ăn cho con, mẹ phải nhai cơm và mớm cho con từng miếng. Khi đứa con lười ăn, mẹ luôn dành tình yêu và sự quan tâm từng giọt từng giọt, mong rằng con sẽ ăn nhiều để phát triển khỏe mạnh. Đó chính là ý nghĩa sâu sắc của “Súc”.
Trưởng
Trưởng là nuôi lớn. Đây là hành trình đầy gian khổ mà cha mẹ dành cho con từ khi con còn nhỏ cho đến khi trưởng thành. Có đứa trẻ nào không mắc bệnh, không khóc gối đêm khiến cha mẹ phải thức đêm theo sát, “năm canh chày thức đủ năm canh”.
Cha mẹ hy sinh ăn ngủ, cả lòng bất kể khó khăn, để tìm cách chữa bệnh cho con, thậm chí phải vay mượn khi không có tiền. Họ tìm kiếm trường học tốt, chọn lựa giáo viên để con được trang bị kiến thức rộng lớn, có cơ hội phát triển sự nghiệp và gặp gỡ bạn bè, mở mang mối quan hệ xã hội.
Khi con trưởng thành, cha mẹ lo lắng về việc xây dựng gia đình cho con, nhưng họ vẫn không yên lòng, lo toan cho tương lai của cả thế hệ cháu chắt. “Mẹ già trăm tuổi tóc sương – Lo con tám chục năm trường chưa yên!”
Dục
Chữ “Dục” thể hiện tình yêu và sự dạy dỗ, đồng thời tạo ra một người con chín chắn dưới bảo bọc của mẹ. Mẹ không chỉ là người mẹ mà còn là người thầy đầu tiên trong cuộc đời của con. Từ những lời dạy đầu tiên, những câu chào hỏi dịu dàng cho đến những giá trị và phẩm chất, đều được mẹ truyền đạt cho con.
Khi con biết đọc, biết viết, khi con biết yêu thương và chăm sóc gia đình, mẹ luôn bên cạnh, dẫn dắt và hướng dẫn con. Mẹ không chỉ là người thân thiết nhất mà còn là người đóng góp nhiều nhất vào sự trưởng thành của con.
Cố
“Cố” là sự quan sát và chăm sóc không ngừng. Cha mẹ luôn theo dõi con, mỗi bước tiến nhỏ của con đều mang lại niềm hạnh phúc lớn lao cho họ. Những bước đi chập chững đầu tiên, những âm thanh đầu tiên của con, như là những điều kỳ diệu. Cha mẹ chỉ cảm thấy thực sự an tâm khi thấy con có đủ khả năng phát triển bình thường.
Sự tưởng tượng về việc con có thể gặp phải bất hạnh thực sự là nỗi đau đớn tột cùng của cha mẹ. Dẫu vất vả đến đâu, cha mẹ cũng không ngừng nỗ lực, lo lắng suốt đêm ngày, tìm kiếm phương pháp chữa trị cho con.
Phục
Phục là việc bảo vệ và hỗ trợ con từ khi con chập chững bước đi cho đến khi con trở thành người trưởng thành. Cha mẹ cố gắng dạy dỗ và hướng dẫn con theo khả năng và sở thích của con để con có thể theo đuổi sự nghiệp phù hợp.
Tuy nhiên, đôi khi không mọi thứ đều diễn ra như mong muốn. Có những trường hợp con trở nên ngược đời, đi sai lầm, rơi vào tình thế khó khăn hoặc theo đuổi những lối sống không lành mạnh, khiến cha mẹ lo lắng và đau lòng.
Tuy nhiên, cha mẹ không bao giờ từ bỏ con, luôn bên cạnh, hỗ trợ và bảo vệ dù cho con gặp khó khăn đến đâu. Ngay cả khi con đang trong tù, lòng lo lắng của cha mẹ vẫn không nguôi.
Trong những trường hợp đặc biệt, nếu con chọn con đường tu hành để giải thoát, cha mẹ cũng phải chấp nhận và ủng hộ, vì hạnh phúc của gia đình và xã hội sẽ đến từ việc con thực sự báo đáp lòng ân của cha mẹ và ông bà.
Phúc
Phúc là sự bảo vệ và che chở. Cha mẹ luôn là điểm tựa vững chắc cho con, không chỉ trong cuộc sống vật chất mà còn trong mọi khía cạnh tinh thần và tình cảm; điều này giúp con có môi trường lý tưởng để phát triển và đạt được ước mơ của mình.
Dù con có thành công và đi xa, có khi quên mất cha mẹ, nhưng nếu con gặp khó khăn và thất bại, cha mẹ vẫn luôn sẵn lòng đón nhận con, che chở và bảo vệ. “Cha như gót đỏ như son, một ngày con mất đường, cha vẫn sẽ đợi và che chở.”
Lời kết
Cù lao chín chữ tượng trưng cho công ơn to lớn như núi non, như biển cả mà cha mẹ đã dành cho con cái. Chúng ta cần ghi nhớ và trân trọng công ơn ấy, bằng cách hiếu thảo, phụng dưỡng cha mẹ khi tuổi già sức yếu.
Ngoài ra, “cù lao chín chữ” còn được dùng để nhắc nhở con cái về bổn phận đối với cha mẹ. Cha mẹ già yếu, cần được con cái chăm sóc, phụng dưỡng. Chúng ta không nên tham lam, ích kỷ, chỉ biết hưởng thụ mà không biết báo đáp công ơn sinh thành, dưỡng dục của cha mẹ.
Hy vọng bài viết hôm nay giải đáp về chín chữ cù lao là gì? hữu ích với bạn. Đừng ngần ngại chia sẻ cho người thân và bạn bè nhé!. Chúc bạn một ngày tốt lành!
